Amber Donnals đang ngồi trên hiên nhà mình bỗng nghe một tiếng nổ, kế theo sau là những tiếng hét. Cô quay nhìn con trai mình, Bryan, 6 tuổi, đang chạy về phía cô, quần áo trên người đang cháy, và ngọn lửa đang phun ra từ phía sau của ngôi nhà di động của Donnalse.
Anh ta đang lái chiếc xe ATV mới được làm từ Trung Quốc… thì bất ngờ nó tăng tốc và lồng lên mất kiểm soát. Chiếc xe bốn bánh màu đỏ dung tích 110cc đã rơi mất một bình khí propan trước khi đâm vào chiếc xe moóc và bốc cháy.
Chẳng có gì buồn cười về câu chuyện hãi hùng này; may thay, cậu trẻ Bryan đã sống sót sau khi bị bỏng nặng. Tuy nhiên, vẫn nên báo cáo với các bạn về nhận xét hài hước hoàn toàn không cố ý của ông nội Bryan sau tai nạn bởi vì nó phản ánh tính dễ lãng quên đang xảy ra của quá nhiều khách hàng người Mỹ về mối đe dọa của “đống đồng nát Trung Quốc”.
Ông Tim Donnals, người đã mua chiếc xe ATV cho đứa cháu đáng thương, nói: “Tôi đã không nghĩ rằng nó sẽ có thể nổ tung, nếu không tôi đã chẳng mua nó”. Quả vậy.
Hàng ngàn con lợn chết trong sông Hoàng Phố và Thượng Hải
Ồ, chúng tôi xin hân hạnh cảnh báo bạn rằng từ nay trở đi, bất cứ khi nào bạn mua cái gì từ Trung Quốc, bạn phải lường trước về điều xấu nhất. Đó chính là vì các nhà sản xuất Trung Quốc có một lịch sử cực dài về đồ đồng nát mà chúng bốc cháy và bể tan và vỡ vụn và gây bầm tím.
Dấy lên nghi ngờ về 'sản lượng' thịt tại Trung Quốc khiến doanh số thịt lợn sụt giảm tại lục địa
Trên đây chỉ là một mẩu ví dụ nhỏ về các tai họa vô số mà chúng có thể viếng thăm bạn, gia đình bạn, hàng xóm của bạn, đồng nghiệp của bạn, hay bạn bè của bạn nếu bạn bạn vẫn lơ đãng về các mối hiểm nguy như người ông của Bryan:
• Bạn bị gãy xương cổ khi cái chắn bùn khuyết tật trên chiếc xe đạp của bạn rơi xuống lốp xe và bạn vật ngã xuống ghi-đông.
• Đứa con trai chơi bóng rổ tuổi thanh thiếu niên của bạn đón bắt một quả bóng có khuyết tật ngay vào cái “bao bảo vệ” của cậu ấy – mà nó vỡ tan dưới lực xung kích, để lại vết cắt đau đớn và sự bầm tím.
• Một người khách trong bữa tiệc Siêu Bowling của bạn bị bỏng nặng khi chiếc điều khiển TV từ xa bốc nóng quá nhiệt trong tay ông ta.
• Ngôi nhà của hàng xóm liền tường của bạn bị cháy rụi vì mạng điện trong một chiếc quạt bị sai lỗi.
• Người bạn tốt nhất của bạn bị giết kiểu như bằng lựu đạn khi chiếc điện thọai di động trong túi ngực anh ta bị nổ và làm bắn mảnh xương vỡ vào tim anh ta.
Câu hỏi hiển nhiên, mà nó nảy sinh từ những câu chuyện như thần thoại này từ hầm mộ của Con Rồng Sản xuất, là tại sao chúng ta lại đang không được bảo vệ từ vô số mối hiểm nguy? Câu trả lời nằm trong sự phá vỡ khốn khổ của năm hàng phòng ngự chính mà chúng được cho là bảo vệ bạn và gia đình bạn khỏi những việc ghê tởm đó.
Hàng phòng vệ thứ nhất phải là các công nhân Trung Quốc lắp ráp các sản phẩm của bạn. Những người công nhân của dây chuyền lắp ráp bị làm việc quá sức, trả lương thấp, đào tạo kém, và thường bị lạm dụng trong “thiên đường của công nhân” Trung Quốc sẽ không thể thực hiện quy trình đảm bảo chất lượng mà người công nhân ví dụ như ở Nhật, Mỹ và Châu Âu có được. Sự thật là, việc dừng một dây chuyền sản xuất ở Trung Quốc để khắc phục một vấn đề có thể khiến bạn bị đuổi việc. Trong cuốn sách kể chuyện tuyệt vời của mình, chế tạo tồi tại Trung Quốc, tác giả Paul Midler đã lưu ý rằng việc nhân viên báo cáo về các sai lỗi chất lượng rất có thể bị nhiều kẻ huýt sáo dán cho cái nhãn là “kẻ thù của nhà nước”.
Hàng phòng thủ thứ hai của bạn phải là chính các nhà sản xuất Trung Quốc. Họ phải có một động cơ mạnh trong việc sản xuất ra các sản phẩm an toàn, nếu có hiện hữu một lý do duy nhất là bạn sẽ kiện họ nếu họ không làm vậy. Ôi, nhưng gượm đã. Chúng tôi quên chưa nói cho bạn biết. Ngay cả khi bạn có thể tìm thấy một công ty Trung Quốc tội lỗi để truy gắn vấn đề vào đó – một nhiệm vụ rất khó khăn – thì nhiều khả năng bạn vẫn không thể truy cứu họ ra trước một tòa án Mỹ hay Trung Quốc. Trong những trường hợp cực hiếm bạn có được một phán quyết pháp lý, chỉ để cố gắng thu lại tiền. Ngay cả việc gửi trả lại sản phẩm sai lỗi để yêu cầu làm lại cũng là bất khả, bởi vì các quy tắc hải quan Trung Quốc chống lại việc “nhập khẩu hàng khuyết tật” sẽ giúp ích cho nhà sản xuất. Mấu chốt ở đây là: Trách nhiệm pháp lý chỉ chảy xuyên qua Thái Bình Dương theo một chiều.
Về lớp phòng thủ thứ ba chống lại đồ đồng nát Trung Quốc, đó chính phải là hệ thống luật pháp Trung Quốc. Lại chúc may mắn cho điều đó. Sự quan liêu trì trệ về khía cạnh an toàn sản phẩm của Trung Quốc không chỉ đơn giản là do thiếu nhân sự. Nó xếp hạng như là một trong những hệ thống hủ bại nhất thế giới. Nó không chỉ là các thanh tra Trung Quốc có thể bị mua với giá vài hào so với hàng tá đôla, nó cũng còn là do nhiều nhà sản xuất Trung Quốc mà đang chế tạo những thứ đồng nát chết người lại được sở hữu bởi chính phủ – và đó sẽ là một ngày trời xanh nắng đẹp ở Bắc Kinh trước khi chính phủ tự đàn áp thẳng tay chính mình.
Còn hàng phòng vệ thứ tư phải chính là những thanh tra biên giới của Mỹ và các cơ quan/tổ chức bảo vệ khách hàng. Tuy nhiên, buồn là cái mà các cảnh sát sản phẩm Mỹ có điểm chung với phía cảnh sát Trung Quốc là vấn đề thiếu nhân viên. Đến nay thường chỉ có 1% thực phẩm Trung Quốc nhập vào Mỹ là được kiểm tra. Như bạn sẽ sớm thấy thôi, chúng ta có một vấn đề tương tự khi nó xảy đến với các cơ quan như là Ủy ban An toàn Sản phẩm Khách hàng Hoa Kỳ.
Còn đây là hàng phòng thủ thứ năm và cuối cùng của bạn: các công ty Mỹ làm tràn ngập các kênh bán lẻ Mỹ với các đồ nhập khẩu Trung Quốc rẻ tiền trong khi họ được cho là phải đang thực hiện những phép thử/thí nghiệm nghiêm khắc để kiểm soát chất lượng. Vấn đề đặc biệt rắc rối ở đây không chỉ là sự thơ ngây của quá nhiều công ty Mỹ quá sẵn sàng/dễ dàng tin vào người Trung Quốc rằng họ tự thanh kiểm tra để kiểm soát các nhà máy của chính họ. Mà vấn đề còn là ở tính quá sẵn sàng của quá nhiều công ty Mỹ nhanh chóng phủ nhận tội lỗi hoặc thậm chí bao che lấp liếm các vấn đề bất cứ khi nào sự việc trở nên sai lỗi nghiêm trọng. Này, chúng tôi đang nói về bạn đấy, Walmart ạ, trong số nhiều công ty điển hình khác!
Vậy thì xin hãy lau nước mắt khi chúng tôi thết đãi bạn hết câu chuyện này đến chuyện kể khác về sao sa sản phẩm Trung Quốc mà chúng có thể làm ốm, làm thương tật, hay kết liễu đời bạn. Thế thì, hãy lau khô nước mắt và hãy gọi, viết, hoặc email cho người đại biểu Quốc hội của bạn. Đã qua rồi cái thời mà tất cả chúng ta chỉ đứng đơ như nhân vật Peter Finch đã làm trong phim Mạng lưới (Network) và gào suông lên: “Chúng ta điên quá đi mất, và chúng ta nhất định sẽ không mua “đồ đồng nát Trung Quốc” nữa!”.
Diệp Thanh (lược dịch theo Death by China)